İntihar (kitap)
| Le suicide | |
 | |
| Yazar | Émile Durkheim |
|---|---|
| Ülke | Fransa |
| Dil | Fransızca |
| Konu | İntiharın sosyolojik olarak incelenmesi |
| Yayım | 1897 |
İntihar (Fransızca: Le suicide), Fransız sosyolog Émile Durkheim'in 1897 tarihli eseri. İntihar kavramına yönelik metodolojik bir eserdir. Durkheim bu eseriyle intihar olgusunu ırk, iklim, kalıtım gibi nedenlere bağlayan tezleri çürütmeye çalıştı. İntihar oranlarındaki değişimlerin nedenlerini milliyet, medeni durum ve dinsel ilişkinlik kıstaslarıyla ele aldı. Bu kıstaslar ile intihar oranlarında değişimleri inceleyerek üç farklı intihar çeşidi ortaya koydu: bencil, özgecil ve kuralsız. Genel olarak her toplumda doğrusal bir intihar oranı vardır ve oransal değişimler yapısal düzensizlik ve bunalımın gözle görülür habercisidir.[1] Bu eserden sonra anomi kavramı oldukça popüler hale geldi.[2] Durheim’ın 1897 yılında ‘Le suicide etude de sociologie’ orijinal ismiyle yayınladığı kitabıdır.Bu kitap sosyal bilimlerde ilk defa istatistik bilgilerin kullanıldığı bir araştırmadır. Kitap, 3 ana bölümden oluşur:
· Toplumsal dışı etmenler
· Toplumsal nedenler ve toplumsal tipler,
· Bir toplumsal olgu niteliğiyle intihar genel çizgiler
Kitapta kullanılan istatistik bilgiler 1841-72 yıllarında Fransa, İngiltere ve Danimarka gibi ülkelerde gerçekleşen intiharlara aittir. Durkheim ‘a göre intiharın nedenlerinin bireyden çok toplumda aranması gerekiyordu.[3] Kitabın ilk bölümünde intiharın toplumsal olmayan nedenlerini tartışır. Dış dünya etmenlerini, psikopatik durumları, ruhsal durumları ve bunların intiharla ilişkisini anlattığı bir bölümdür.Bu bölümdeki düşüncelerini çeşitli örneklerle destekler.Onun çıkarımı, akıl hastalığı,ırk gibi özelliklerin intiharla bir ilişkisi olmadığı yönündedir.[3] Toplum dışı etkenler içinde taklit olgusunu da inceler.Ancak taklit ve intihar arasında doğrudan bir ilişki bulamaz.
İkinci bölümde Durkheim, intiharı 4’e ayırmıştır :
Bencil intihar: Birey içinde bulunduğu gruptan kopma derecesine gelmiş ve kendini yalnız hissediyorsa bu intihar çeşidi görülür. Topluma bağlılığını kaybettiği gözlemlenir.
Özgeci intihar: Bireyin topluma aşırı bağlı olması ve onunla aşırı bütünleşmesi durumunda görülür. Kişi bu durumda yerine getirmesi gereken toplumsal bir görevle karşı karşıyadır. Toplumun gelenekleri ve adetleri onun üzerindedir. Bu amaç uğruna kendini feda eder. Durkheim, bu türe örnek olarak kocası öldükten sonra intihar etmeyi bir görev bilen Hint kadınlarını anlatır. Ordudaki asker intiharlarını da istatiklerle yine bu kategoriye koymuştur.[3]
Anomik intihar: Toplum düzeninin ve birliğinin bozulduğu, birtakım norm ve değerlerin kaybolması sonucu görülür. Durkheim,bunalım olarak gördüğü ekonomik krizleri bu tip intihar çeşidiyle birleştirir.Bu krizler sonucu bireyin yaşamı değişir ve onu intihara sürüklemesi olasıdır.Buna ek olarak boşanmanın da anomik intihar sebebi olabileceğini düşünür.
Kaderci intihar :Katı kuralların altında ezilen, baskılanan bireylerde görülür. Bireyin davranışlarının başkaları tarafından aşırı düzenlenmesi durumundan kaynaklanır. Birey hayatını kontrol edemediğini düşünür. Ona göre o grubu tarafından belirlenen kurallarla yönetiliyordur. Ağır çaresizlik yaşar. Durkheim, köleleri bu gruba koymuştur.
Üçüncü bölümde Durkheim, intihardaki toplumsal ögenin ne olduğunu düşünür. Ona göre bireyi ölüme götüren şey toplumsal akımlardır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ İntihar (Milliyet bas.). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi c.11. t.y. s. 5724.
- ^ M.),, Cotterrell, Roger (Roger B. (1999). Emile Durkheim : law in a moral domain. s. 19. ISBN 0804738238. OCLC 43421884.
- ^ a b c Durkeim,Le Suicide
